top of page

Hasta Onamı Nedir?

Hasta onamı diğer bir ifade ile hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı tıbbi müdahalede bulunulmadan önce hekimler tarafından hastadan alınan yazılı veya sözlü rıza işlemidir. Eğer ki hasta reşit değilse ilgili rıza yasal temsilcisinden alınmalıdır. Ancak acil bir durum söz konusu olursa yasal temsilcinin rızası aranmaksızın hekimler tarafından müdahale edilebilecektir. Hastanın reşit olması ancak temyiz kudretinin olmaması durumunda ise Türk Medeni Kanunu uyarınca hastanın yasal temsilcisinin onayı aranacaktır.

Hasta tarafından rıza verilmesi gereken durumun içeriği hekimler tarafından belirlenir. Nitekim hekimler tarafından yapılacak müdahaleler birbirinden farklılık göstermektedir. Onaylanması gereken durum anlatılırken hastanın sosyal yapısı dikkate alınarak anlatılmalıdır. Yapılacak aydınlatma, hastanın anlayabileceği şekilde; yapılacak müdahale, devamında oluşabilecek süreç ve zorunlu sayılacak diğer durumları kapsamalıdır. Hekimler hastadan aldığı yazılı veya sözlü rızanın dışında bir müdahalede bulunmamalıdır. Verilecek rızanın içerisinde kalarak hareket etmelidir. Aksi durumunda hekimlerin sorumluluğuna gidilebilinecektir. Ancak hastaya uygulanacak olan tıbbi müdahale esnasında oluşabilecek ve geri dönülemeyecek durumlara karşı hekimler rıza aramadan onamın dışına çıkabilmektedir.

Hasta tarafından verilecek rıza ile birlikte hekim tıbbi müdahalede bulunmaya yetkili kılınmış sayılacaktır. Ancak verilecek bu rıza süresiz ve geri alınamaz değildir. Hasta tarafından rızanın geri alınmış olması durumunda hekim yetkisiz kalacaktır.

Hekimler tarafından hastaya yapılacak aydınlatma, müdahalenin detaylarını içermemekteyse verilecek rızanın hukuken hiçbir önemi kalmamaktadır ve yok hükmünde olmaktadır. Hasta Hakları Yönetmeliği madde 22 uyarınca “Kanunda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kimse, rızası olmaksızın ve verdiği rızaya uygun olmayan bir şekilde tıbbiameliyeye tabi tutulamaz.” denilerek hastanın rızası olmadan hiçbir müdahalede bulunulamayacağı hukuken geçerlilik kazanmıştır.

Hasta tarafından verilecek onam hukuki bir zorunluluk durumunda ve hekim tarafından uygulanacak tıbbi müdahalenin ön koşulu olmaktadır.
bottom of page